Document relationships to wynalazek wymyślony na potrzeby mikroformatów i HTML5 (choć relacje były już wykorzystywane w HTML4 to wraz z nadejściem HTML5 dodano kilka nowych wartości i zaczęto przywiązywać do tego większą wagę).
Otóż jest to specjalny atrybut HTML współdziałający z takimi elementami jak A, AREA oraz LINK. Zadaniem natomiast jest określenie relacji z obiektem/stroną, do której odsyła. W niniejszej notce chciałbym omówić typy relacji dla odsyłaczy.
Do czego mogę wykorzystać relacje?
Webdeveloper może wykorzystywać atrybut rel na linkach w celu dokładniejszego wyjaśnienia tego, jakie ma relacje z bieżącym dokumentem zamieszczony na stronie odsyłacz (lub inny, wyżej wspominany element HTML).
Wiadomość ta może być wykorzystana przez agenta przeglądarki, wyszukiwarkę, czytniki stron lub inne aplikacje analizujące kod strony WWW.
Praktyczna wiedza
A więc wypiszmy typowe relacje między dokumentami w sieci:
- Alternate
Dodanie takiej wartości do atrybutu rel oznacza, że dokument jest alternatywą wersją do obecnie wyświetlanego dokumentu. Możemy wyróżnić kilka rodzajów alternatywnych dokumentów:- jeśli ten sam element HTML zawiera także atrybut media to link odsyła do dokumentu przeznaczanego na inne media (wersja do druku – media=”print”, wersja ekranowa – media=”screen”, itp.),
- jeśli ten sam element HTML zawiera także atrybut hreflang to link odsyła do dokumentu w innym języku (hreflang=”en”),
- jeśli ten sam element HTML zawiera także atrybut type to link odsyła do dokumentu innego typu (type=”application/pdf”).
- Author
Odsyłacz wskazuje autora dokumentu, który aktualnie przeglądasz. - Appendix
Wskazuje dodatkowy (uzupełniający) dokument do aktualnie przeglądanego. - Bookmark
Wskazuje, że adres odsyłacza nie powinien się zmienić w najbliższym czasie (jest to tzw. permanent link). - Charter
Odsyła do dokumentu, który stanowi inny rozdział dla aktualnie przeglądanego dokumentu. - Contact
Kieruje do formularza kontaktowego lub dokumentu, z którego będzie możliwy kontakt z twórcą bazowego dokumentu. - Contents / Toc
Prowadzi do dokumentu, który zawiera pełen spis treści (a obecna strona jest jednym z rozdziałów dla tego zbioru). - Copyright
Dokument, który zawiera pełen opis praw autorskich dla bieżącego dokumentu. - External
Zewnętrzny odsyłacz, który może stanowić uzupełnienie dla bieżącego dokumentu. - Feed
Wskazuje kanał RSS (lub inny protokół, np. Atom), który bezpośrednio dotyczy bieżącego dokumentu. - First / Start
Odsyłacz ten przenosi do strony, która będzie pierwszą stroną dla wybranego zbioru dokumentów (ebook, kurs internetowy, itp). - Glossary
W dokumencie tym znajdziemy słowniczek pojęć wykorzystanych w bieżącym dokumencie. - Help
Klikając w ten link odnajdziemy pomoc dla aktualnie wyświetlanej strony (np. FAQ, pomoc kontekstowa). - Home
Wskazuje dokument, który jest stroną główną lub pierwszym dokumentem dla zbioru plików, którego częścią jest także bieżąca strona. - Index
Dokument, który stanowi indeks dla bieżącej strony. Alternatywnie strona ta może zawierać spis treści z wypisanymi wszystkimi dokumentami bieżącego zbioru. - Last
Odnosi do ostatniego dokumentu aktualnie przeglądanego zbioru dokumentów. - License
Wskazuje dokument zawierający licencję dla obecnie przeglądanej treści. W licencji tej powinny być jasno określone prawa wykorzystania bieżącego dokumentu. - Next
Odsyła do kolejnej strony zbioru. - Nofollow
Wartość namiętnie wykorzystywana przez wyszukiwarki. Wskazuje dokument, który nie powinien być śledzony przez wyszukiwarki. Powodem tego może być nieodpowiednia treść, strona bez wartości, czy też strona, której nie jesteśmy pewni. - Prev / Previous
Odsyła do poprzedniej strony zbioru. - Search
Wskazuje stronę, na której jest wyszukiwarka umożliwiające przeszukiwanie bieżącego dokumentu. - Section
Link kieruje do działu zbioru, którego częścią jest bieżąca strona. - Sidebar
Sprawia, że dokument do którego się odwołujemy otworzy się w sidebarze przeglądarki (o ile przeglądarka obsługuje taką funkcjonalność). - Subsection
Wskazuje dokument, który jest podrozdziałem dla danego zbioru. Bieżąca strona jest częścią tego podrozdziału. - Up
Wskazuje nadrzędny dokument w stosunku do aktualnie przeglądanej strony.
Warto również dodać, iż relacje mogą być łączone między sobą za pośrednictwem spacji. Nie rozróżniana jest także wielkość liter w opisywaniu relacji.
Przykład prawidłowego opisu relacji dla zewnętrznego, niepewnego źródła:
1 2 | <a href="http://WrongSite.com" rel="external nofollow">Potencjalnie niebezpieczna strona</a> |
Wykorzystanie relacji dla odnośników
Wymienione wyżej wartości atrybutów są oczywiście opcjonalne i nie zawsze obsługiwane przez wszystkie przeglądarki czy roboty wyszukiwarek.
Pozostaje więc mieć nadzieję, że wyszukiwarki oraz inne aplikacje sieciowe (w tym roboty wyszukiwarek) z czasem będą coraz lepiej potrafiły wykorzystać mikroformaty, dzięki czemu sieć będzie rozwijać w sposób uporządkowany, logiczny i spójny.
A jest rel dla obrazków?
Dość popularne jest używanie rel=”lightbox”, ja sam używam głównie rel=”modalwindow” do podglądu obrazków w pełnym rozmiarze.
Wg specyfikacji HTML nie ma takiego atrybutu dla elementu IMG. Jednak nawet nie wszystkie wyżej wymienione wartości atrybutu rel (LinkTypes) są w specyfikacji. Niektórych nie ma, a mimo to ludzie je używają (tutaj jeszcze więcej różnych relacji: http://microformats.org/wiki/existing-rel-values, http://wiki.whatwg.org/wiki/RelExtensions, nie wszystkie wypisałem).
No i można też definiować własne wartości atrybutów – nie zawsze najważniejsza jest zgodność z walidatorem :-)
Chyba będę musiał zdefiniować swoje, bo za cholerę nie potrafię dopasować 75% podanych typów do mojego sajta….